Yazının Orjinali: Israel-Palestine: Freeing of Palestinian mothers met with uneasy relief
Pek çok kişi Gazze saldırı altındayken sevinçlerinin buruk olduğunu söylese de aileler kadın mahkumların takasını sabırsızlıkla bekliyordu.
Hanan Barguti’nin üç kızı, yalnızlığını hafifletmek için her gün babalarını görmeye geliyorlar.
Ramallah’ın kuzeyindeki işgal altındaki Batı Şeria köyü Kobar’dan gelen 59 yaşındaki Filistinli anne, iki aydan fazla bir süredir İsrail gözetiminde tutuluyor.
7 Ekim’den bu yana, İsrail yetkililerinin Filistinli esirlere yönelik acımasız tutumları nedeniyle ailesinin onunla iletişime geçmesine izin verilmiyor.
Barguti, 5 Eylül’de tutuklandı ve kötü şöhrete sahip “idari gözaltı” politikası kapsamında ilk olarak dört aylık bir süre boyunca fakat süresiz uzatmalara tabi bir şekilde hiçbir suçlama veya yargılama olmaksızın hapse atıldı. Ayrıca oğullarından dördü de tutuklu.
Hanan’ın kocası Muhammed Barguti Middle East Eye’a “Ev boş” diyor ve ekliyor:
“Eşim ve tüm oğullarım tutuklu, kendimi çok yalnız hissediyorum.”
Ancak İsrail ile Filistinliler arasında kadın ve çocukların da dahil olduğu bir esir takası anlaşması yapıldığına dair haberler ortaya çıkmaya başladıkça, Barguti ailesinin ruh hali değişti.
Aileye perşembe gecesi itibarıyla Hanan’ın serbest bırakıldığı resmen bildirilmemiş olsa da, Filistinli Mahkumlar İşleri Komisyonu’na göre, yedi anne ve 16 büyükanne serbest bırakılacaktı.
‘Hanan, evinde ve gittiği her yerde özel bir atmosfer yaratan, enerjik ve sevgi dolu bir insan’
Muhammad, MEE’ye verdiği demeçte “Serbest bırakılması planlananlar listesinde onun adını gördüğümde yüreğime su serpilmiş gibi hissettim” dedi.
Ancak sevincinin buruk olduğunu ekledi. Onun için Gazze ablukasının kaldırılması, yardımların Gazze halkına ulaştırılması ve İsrail bombardımanının sona ermesi de en az eşinin serbest bırakılması kadar önemli.
İsrail ve Hamas’ın perşembe günü gerçekleştirdiği esir takası, çatışmayı dört gün süreyle duraklatan ve saldırının harap ettiği Gazze’ye insani yardım girişine izin veren ateşkes anlaşmasının bir ayağıydı.
Bu haber, İsrail’in Gazze ve Batı Şeria’da 6 bin 150’si çocuk ve 4 bini kadın olmak üzere en az 15 bin Filistinliyi öldüren 48 gün süren aralıksız bombardıman ve kara saldırılarının ardından geldi.
İsrail saldırısı ise Hamas liderliğindeki Filistinli savunma gruplarının 7 Ekim’de İsrail’in güneyine düzenlediği ve bin 200 kişinin ölümüne yol açan sürpriz Aksa Tufan’ının ardından başlamıştı.
Saldırı sırasında yaklaşık 240 kişi Gazze’ye götürüldü ve Filistinliler tarafından rehin alındı. Filistinli savunma grupları, yalnızca tüm Filistinli mahkumların serbest bırakılmasını sağlayacak mahkum takası anlaşmalarının gerçekleşmesiyle, mahkumların serbest bırakılacaklarını söyledi.
İsrail, Eylül sonu itibarıyla 30’u kadın ve 190’ı çocuk olmak üzere yaklaşık 4 bin 700nFilistinliyi esir tutuyordu. Ancak İsrail güçlerinin Batı Şeria’da her gece düzenlediği büyük baskın ve tutuklama operasyonları ile altı haftadan kısa bir süre içinde 3 binden fazla insan esir edildi ve sayı 7 Ekim’den bu yana arttı.
Hanan’ın iki oğlu ve görümcesi de son tutuklama dalgasında götürüldü.
Aile, hâlâ olacaklarla ilgili endişeliyken, şimdilik Hanan’ın eve dönebilmesinin heyecanını yaşıyor. Muhammed, “Hanan, evinde ve gittiği her yerde özel bir atmosfer yaratan, enerjik ve sevgi dolu bir insan” diye açıklıyor ve devam ediyor:
“Eminim ki, yaşlılığına ve hastalığına rağmen hapishanede, çevresindeki kadın tutukluların hapis cezasının hafifletilmesine yardımcı olmuştur.”
Vuruldu, yaralandı, tutuklandı
Bu ihtimal, Gazze’de öldürülenlerin acısıyla karışık olsa da, işgal altındaki Doğu Kudüs ve Batı Şeria’daki birçok hanede paylaşılıyor.
Varılan anlaşmaya göre 50 İsrailli ve 150 Filistinli kadın ve çocuk serbest bırakılacak ve dört günlük ateşkesin sonunda bu sayının potansiyel olarak 100 İsrailli ve 300 Filistinliye çıkması bekleniyor.
Serbest bırakılacak 300 potansiyel Filistinli listesinde toplam 37 kadın yer alıyor.
Hepsinin 7 Ekim’den önce tutuklandığı tahmin ediliyor.
Bunların arasında, Filistinlilerin, İsrail tarafından esir alınanların özgürlüğünü savunmak amacıyla “Esirler Günü”nü kutladıkları 17 Nisan günü, Batı Şeria’nın Beytüllahim kentinde İsrail güçleri tarafından vurularak yaralanan ve tutuklanan Fatıma Şahin de var.
İsrail güçleri, insan hakları aktivistleri tarafından oldukça eleştirilen, Filistinlilerin askerler için bir tehdit oluşturmadığı durumlarda bile “ öldürmek için vur” politikasıyla çalışıyor. İsrail ordusu, Filistinlilerin İsrail güçleri tarafından vurulmasını nadiren soruşturuyor.
İsrail askerleri Fatıma Şahin’e dört kurşun sıkarak onu sırtından, omzundan ve bacağından yaraladı. Yaraları nedeniyle Fatıma kısmen felç oldu ve bu da böbreklerinden birini kaybetmesine yol açtı.
İsrail güçleri, onun El Halil’in kuzeyindeki Guş Etzion yerleşimi yakınında “bıçaklı saldırı düzenlemeye çalıştığı gerekçesiyle” tutuklandığını söyledi. İsrail medyası o dönemde İsrailli bir yerleşimcinin hafif yaralandığını bildirmişti ancak olayla ilgili daha fazla ayrıntı paylaşılmamıştı.
33 yaşındaki anne, soruşturmanın başlamasından bu yana tutuklu bulunuyor.
‘Eylül, hapishanenin ne olduğunu, İsrail askerlerinin annesini neden tutukladığını pek anlamıyor’
Fatıma’nın erkek kardeşi Tarık Şahin, beş yaşındaki kızı Eylül’ün tutukluluğun ne olduğunu tam olarak anlamadığını söyledi. Fakat Eylül, annesini tekrar evde görmek için sabırsızlıkla bekliyor.
Tarık MEE’ye şöyle konuştu:
“Eylül hapishanenin ne olduğunu, İsrail işgalinin neden annesini tutukladığını ya da neden kadınları tutukladığını anlamıyor. Sürekli annesini sayıklıyor ve annesinin eskisi gibi ayakları üzerinde yürüyemediğini henüz bilmiyor.”
İsrail-Hamas anlaşmasında serbest bırakılacak potansiyel tutuklular listesine Fatıma’nın adı da eklenince Tarık’ın aklına ilk gelen şey tedavisinin tamamlanması gerektiği oldu.
Tarık, İsrailli yetkilileri tıbbi ihmalle suçlayarak Fatıma’nın gözaltı süresince çok acı çektiğini söylüyor.
Tarık, MEE’ye “Fatıma hastanedeyken avukatı ve ailesi tarafından ziyaret etmesi yasakladı. Hastane yatağında Zoom üzerinden katıldığı duruşmalardan birinde avukatına hasta olduğunu söyledi. Hakim bunu tamamen görmezden gelerek tutukluluğunu 20 gün daha uzattı” dedi.
Fatıma, ciddi yaralanmalarına rağmen daha sonra kadın mahkumların bulunduğu Damon hapishanesine nakledildi.
Tarık Fatıma’nın orada gerekli tıbbi bakımı alamadığını, cezaevi yetkililerinin ona yalnızca tedaviye ihtiyaç duyduğunda ağrı kesici verdiğini söylüyor.
‘Bir kadın için en çirkin şey’
24 Kasım 2023 esir takası anlaşması, 2011’de İsrail ile Hamas arasında yaşanan benzer bir takası hatırlatıyor.
O dönemde İsrail, Hamas’ın 2006’da yakaladığı İsrail askeri Gilad Şalit karşılığında bin 27 Filistinli esiri serbest bırakmıştı.
2011 anlaşmasının ilk aşamaları, Hamas’ın İsrail’e gönderdiği bir dakikalık Şalit videosu karşılığında 20 kadın esirin serbest bırakılmasını içeriyordu.
Büşra El Tavil 2011’deki anlaşmada serbest bırakılan kadınlar arasındaydı, dolayısıyla serbest bırakılacak tutukluların nasıl hissettiğini çok iyi biliyor.
Yayınlanmadan önceki son anların, beklenti ve temkinli neşenin bir karışımı olduğunu söylüyor.
Tavil, MEE’ye “Serbest bırakılmadan önce Kızıl Haç’tan bir heyet geldi ve tıbbi kontrol yapılması için bir doktora götürüldük. Daha sonra İsrail istihbaratından memurlar geldi ve bazılarımızdan tercümesi olmayan İbranice belgeleri imzalamamızı istedi, ben de imzalamayı reddettim” diye konuştu.
Tavil, daha sonra belgelerin İsrail’in sorunlu bulduğu herhangi bir faaliyet nedeniyle yeniden tutuklanma tehditleri içerdiğini öğrendi.
Bu aynı zamanda seyahat yasağı ve periyodik olarak bir sorgu merkezini ziyaret etme zorunluluğu gibi cezai tedbirlerin kabul edilmesini de içeriyordu.
İsrail güçlerinin son dakika tehditlerine rağmen, serbest bırakılmanın sevinci yine de her şeyi gölgelemiş gibi görünüyor.
Büşra Tavil, son olarak “Hapishane bir kadın için en çirkin şeydir” açıklamasında bulunuyor.
Çeviren: Şehade İbrahim
Yorum ekle