Chris Sheridan / Aljazeera
Çeviri: Cihat Aydın
Demokratlar kontrolü ele alır ve 2020 için yarış başlar. İşte 2019’da dikkate alınması gerekenler…
Özel Danışman Robert Mueller’in Rusya’ya karışmasıyla ilgili hazırlanan yeni iddianamelerden Trump’ın Suriye’deki Amerikan askerlerini çekmesine kadar, 2018 yılı beklenmedik bir yıl oldu. 2019 yılı da farklı olmayacak gibi görünüyor.
Suudi Prens Muhammed bin Selman’ı gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinden sorumlu tutan Demokratlar, Meclis ve Kongrenin kontrolünü ele geçirirken, 2019 yılında dikkate alınması gerekenler:
1-) Demokratlar geliyor
Cumhuriyetçilerin ABD Kongresi’ndeki kontrolü Ocak 2019’da sona eriyor. Bu, yeni birçok Demokrat siyasetçinin yemin edeceği ve birçoğunun da ABD Başkanı Donald Trump’a ‘’hayran’’ olmadığı bir dönem olacak. Kasım ayında yapılan kongre seçimlerinde, Demokrat seçmen Cumhuriyetçilerin kontrolüne son verdi.
Sonuç olarak, son sekiz yılda ilk kez ABD Temsilciler Meclisi’nde Demokratlar üstünlük sağlayarak kontrolü ele geçirdi. Eski sözcü Nancy Pelosi’nin yeniden görevi devralması bekleniyor. Pelosi; sağlık, göç ve yeni imzalanan ticaret antlaşması için Trump ile mücadele edeceğine dair söz verdi.
Demokratların üstünlüğü yakalamalarından sonra, Demokratlar Trump’ın Rusya ile olan görüşmelerini ve iş ilişkilerini araştıracaklarına dair teminat verdiler. Bu siyasetçilerden biri, Kongre İstihbarat Komitesi başkanlığını devralacak Demokrat Parti üyesi Adam Schiff.
Demokratların daha cesur bir politika izleyeceği bekleniyor. Kongre üyesi seçilen Alexandria Ocasio – Cortez yeşil antlaşmalar olarak adlandırılan antlaşmaların takibi sorumluluğunu üstlenirken, yine kongre üyesi seçilen Rashida Tlaib geleneksel İsrail gezisine karşı çıkacak ve bunun yerine işgal edilmiş Filistin topraklarına gezi yapılmasını sağlamaya çalışacak.
2-) Kapatma devam ediyor
ABD hükümetinin kilit bölümleri, Trump’ın ABD’nin güney sınırındaki bir duvar için 5 milyar dolar fon sağlama konusundaki talebini reddetmesi üzerine 22 Aralık’ta kapandı.
800.000 federal işçiden bazılarına sıla izni verildi, bazıları da ücret ölmadan çalıştırılıyor.
Trump, fon almak için “ne gerekiyorsa” yapılacağını belirterek tehdit etti, Twitter’dan da işçilerin durumu ve kapatma için Demokratları suçladı.
Demokratlar, Meclis’in kontrolünü ele geçirir geçirmez kapanmayı sona erdirmek için bir yasa düzenleyeceklerine dair teminat verdiler, ancak yine de Cumhuriyetçilerin kontrolü altındaki Senato ve Trump’ın desteğine ihtiyaçları bulunmaktadır.
3-) 2020 yarışı başlıyor
Trump, 2020 seçimlerinde Beyaz Saray’daki yerini koruyacak mı? Bu soru, başkanlığının başlangıcından beri sorulmuştur. Ancak bunu biraz da 2019 yılında seçilen siyasetçiler belirleyecek.
Demokratik tarafta çok kalabalık bir grup beklenmektedir. Demokratik Ulusal Komite, tartışmalarını daha geniş bir gruba açmayı ve göreceli olarak bilinmeyen adayları daha da ön plana çıkarmayı planlıyor.
Eski Konut ve Kentsel Gelişim Sekreteri Julian Castro ve Senatör Elizabeth Warren bu grupta yer almaktadır. Grupta yine eski New York belediye başkanı Michael Bloomberg, eski Başkan Yardımcısı Joe Biden, Vermont Senatör Bernie Sanders, Hawaii Kongre Üyesi Tulsi Gabbard ve New Jersey Senatör Cory Booker bulunuyor.
İsmi çevrede konuşulan bir başka aday, 2018’de Texas Senatoluğunu Cumhuriyetçi Ted Cruz’a karşı kaybeden Beto O’Rourke. Hayattan ekonomiye kadar her konuda tutkulu konuşmaları, onu genç nesil seçmenlere götürdü ve başkanlık çalışması için çağrıda bulundu.
4-) Suudi Arabistan’ın çöküşü
Ekim ayında Suudi Arabistan’ın İstanbul’daki konsolosluğunda öldürülen Washington Post köşe yazarı Cemal Kaşıkçı’nın ölümünden bu yana, Riyad çok sayıda uluslararası eleştiri ve tepkiyle karşı karşıya kaldı.
Prens Muhammed’in dahil olup olmadığına dair ciddi şüphelerin bulunmasına rağmen, Trump kraliyet ailesini destekledi.
Ancak Kongre’deki ABD yasa koyucuları, 2019’da Suudi’leri cezalandırma sözü verdiler. Aralık ayında, ABD Senatörleri, Kaşıkçı cinayeti için Muhammed bin Selman’ı oybirliğiyle suçlayan bir kararın yanı sıra ABD’nin Suudi liderliğindeki Yemen’deki savaşa verdiği desteği sona erdirme kararı aldı.
2019’da Cumhuriyetçilerin yerini devralacak olan Demokratların, ABD’nin Suudilere silah satışına son verme planını tartıştıkları bildiriliyor.
5-) Trump ve Kim tekrar buluşacak
Trump’ın Kuzey Kore lideri Kim Jong Un ile Haziran ayındaki ilk buluşması bir milat oldu. Hiçbir ABD başkanı, hiçbir Kuzey Kore lideriyle görüşmemişti. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’a göre, 2019 yılının başlarında, onunla tekrar görüşecek.
İlk görüşmelerinden bu yana Trump, Kim’in kilit hedeflerinden biri olan Kuzey Kore’nin nükleer füze programını iptal ettiğini duyurmaktadır. Ancak son raporlar aksini ileri sürüyor.
Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi’nin Kasım ayında yaptığı bir incelemeye göre, Kuzey Kore ABD’ye nükleer savaş başlığı taşıma potansiyeli olan kıtalararası balistik füzeleri barındırabilecek 13 üs genişletti.
6-) Putin Washington’a gelecek mi?
Temmuz ayında, Beyaz Saray’ın ABD başkanını ziyaret etmek üzere Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i beklemedeki davetini açıklaması, Trump’ın ulusal istihbarat direktörünü şaşırttı.
Kısa bir süre sonra Beyaz Saray, daveti 2019’a erteledi. Ancak Trump ile Putin arasındaki ilişkilerin yakın zamanda bozulmasıyla beraber bu gezi iptal olabilir. Kasım ayında, Arjantin’de G20 liderlerinin görüşmesine giderken Trump zirvede Putin ile ikili görüşmelerde bulunma sözü vererek, Kırım yakınlarındaki Ukrayna gemileriyle Rusların çatıştığını söyleyerek Rusları suçladı.
Ancak Trump, 2016’da cumhurbaşkanlığı kampanyası sırasında Moskova’da Trump kulesi inşa etme planlarını içeren bir anlaşma hakkında yeni sorunlarla da karşılaştı.
Aralık ayı başlarında, Kremlin sözcüsü, Putin’in Washington’a yapacağı ziyaretin bu mevcut iklimde söz konusu olmadığını ve olası bir buluşma için en iyi seçeneğin uluslararası bir toplantıda olabileceğini söyledi.
7-) “Orta Doğu barış planı”
ABD’nin İsrail’deki büyükelçiliğini Mayıs’ta Kudüs’e taşındığından beri, dünya Trump’ın İsrail-Filistin ihtilafına bir tür çözüm getirecek olan “Ortadoğu barış planını” beklemektedir
Eylül ayında, New York’ta İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun yanında otururken Trump, Filistinlilere kendi ülkelerini verecek iki devletli bir çözümü tercih ettiğini belirtti.
Planın ayrıntılarını “yakında” yayınlayacağını belirtti, ancak en azından 2019 yılına kadar gerçekleşmeyecek gibi görünüyor.
İstifa eden Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Nikki Haley, geçtiğimiz günlerde planın ABD yönetiminin belirttiğinden farklı olacağını ve “düşünceli detaylar” içereceğini söyleyerek barış planı ile ilgili yapılan tartışmaları daha da kızıştırdı.
İsrail’in Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Danny Danon, bu durumun yeni yılın erken vakitlerinde yapılacak olan İsrail seçimlerini etkilemeyeceğini söyledi.
8 -) Avukat kavgası
Aralık ayında, Trump resmen, Kasım ayında istifa etmesini istediği eski Adalet Bakanı Avukat Jeff Sessions’ın yerine geçeceği adayını açıkladı. William Barr, Başkan George HW Bush’un genel avukatıydı ve Trump, “ülkedeki en saygın hukukçulardan biri” olarak kendisi hakkında övgüde bulundu.
Trump’ın, Sessions ile anlaşamadığı bir sır değil, çünkü Alabama eyaletindeki Cumhuriyetçiler, Trump’ın Rus hükümetiyle toplanıp toplanmayacağı konusunda Adalet Bakanlığı soruşturmasını denetlemekten vazgeçti. Barr, Özel Danışman Mueller’in önderliğindeki soruşturmayı eleştirdi ve onaylanması halinde denetleyecekti. Senatodaki demokratlar, kendisinin anayasaya hizmet edip etmeyeceği veya cumhurbaşkanını koruyacağına ya da koruyamayacağına ilişkin olarak onu sorguya çekecekleri muhtemel.
9-) Sağlık hizmetleri ile mücadele
ABD sağlık sistemi reformu, ABD Başkanı Barack Obama’nın başarısıydı ve Başkan Trump, bu başarıyı yok etmek için elinden geleni yapmaktadır. 2019’da, halk arasında ‘’Obama hizmeti’’ olarak bilinen Ekonomik Bakım Yasası ile mücadelenin bir kez daha kızışması beklenmektedir.
Son zamanlarda, Teksas’taki bir federal hakim ‘’Obama hizmeti’’nin anayasaya aykırı olduğuna hükmetti. Verilen bu kararı, Cumhuriyetçilerin ve destekçilerinin, Amerikalıları sağlık sigortası yaptırmaya zorlayan ve para cezası ile karşı karşıya bırak ‘’Obama hizmeti’’ni iptal etmeye yönelik dava süreçleri takip ediyor.
Demokratlar, yasanın sağlık hizmetini daha fazla insan için daha erişilebilir hale getirdiğini söylerken Cumhuriyetçiler aynı düşüncede değiller. Ayrıca, diyabet veya kanser gibi önceden var olan hastalıklara sahip olup olmadıklarına bakılmaksızın, sigorta şirketlerinin birçok kişiye sağlık sigortası sağlamaya zorladıklarına işaret ediyorlar.
New Jersey ve California dahil olmak üzere birçok ABD eyaleti şimdi Teksas eyaletindeki hakiminin kararına itiraz etmeyi planlıyor ve bazı yasa koyucular ‘’Obama hizmeti’’ savaşının Yüksek Mahkeme’ye taşınabilineceğine inanıyor.
10-) Mueller siper kazıyor
2019 yılında, dünya 2016 Trump başkanlık kampanyasının Beyaz Saray’ı kazanmak için Kremlin ile çalışıp çalışmadığına dair daha fazla ayrıntı öğrenecek.
Mueller liderliğindeki bir Adalet Bakanlığı soruşturması, eski ulusal güvenlik danışmanı Michael Flynn, eski kampanya yöneticisi Paul Manafort ve eski kişisel avukatı Michael Cohen de dahil olmak üzere çok sayıda Trump’ın yakın danışmanını çoktan endişelendirdi.
Şimdiye kadar, gelişmelerle ilgili bütün detaylar zayıftı. 2019 yılında, hem Flynn hem de Manafort, çeşitli suçlamalarla itham edildikten sonra ceza almak için mahkemeye çıkarılacak gibi duruyor. Ancak her iki devlet adamının suçları tam anlamıyla kanıtlanmış değil.
Federal bir hâkim, son duruşma sırasında Flynn’e “tartışmasız, ülkesini sattığını” söyledi.
Aralık ayında Cohen’in finans ihlallerinden ötürü suçlu bulunmasından ve Mart ayında üç yıl hapis cezası alacağından daha fazla şey 2019 yılında Amerikan siyasetinden beklenmektedir.
Yorum ekle