Yazar: Ben Caspit / Al-Monitor
İsrail gizli servisi Mossad’ın direktörü Yossi Kohen, geçtiğimiz haftalarda oldukça ilginç bir şey öğrenmek durumunda kaldı: İran’ın nükleer arşivlerini “çalmak” ve onları İsrail’e yollamak, solunum cihazı tedarik edip İsrail hastanelerine getirmekten daha kolaydır. 2018 yılında Mossad ajanlarının, Tahran’daki rejimin gözü önünde İran’a ait dosyaları alıp gittiği akıl almaz operasyonu düzenleyen Kohen, şimdilerde ise koronavirüsle olan savaşta, İsrail’e solunum cihazı, tıbbi ekipman ve daha fazlasını getirtmek için eşi benzeri görülmemiş bir çaba sarf ediyor. Kohen şu anda, Sheba hastanesinde gizli bir şekilde oluşturulan sivil operasyon birimini yönetmekte. Yönetimi altında bulunan yüzlerce insan vital ekipman ve teknoloji için dünyayı köşe bucak taramakta. Bu operasyon esnasında herhangi bir bütçe sınırlamasına sahip olmayan gizli ekibin aldıkları emir, İsrail’in koronavirüsle en iyi koşullarda mücadele edebilmesini sağlamak için “olabilecek her şeyi” yapmalarını içermektedir.
İsrail, koronavirüs mücadelesinin başlangıcında doğru hamleler yapmıştı. İsrail hava sahasını kapatma, Çin’den ve diğer yerlerden gelen insanların girişi sınırlamaya yönelik ilk kararlar tam zamanında verilmişti. Bu yasaklamalar, virüsün hızlı yayılmasından hemen önce İsrail’e zaman kazandırmıştı. Ancak, ilk vaka ortaya çıkıp virüs ülkede yayılmaya başlayana kadar virüs karşıtı neredeyse hiçbir şey yapılmadı. Bu nedenle, son on yılda bütçe kesintileri ve sıhhi ihmaller yaşayan İsrail sağlık sistemi hazırlıksız yakalanmış oldu.
İsrail sağlık sistemi ve politikalarının bir bütün olarak bakıldığında başarılı ve yeterli olduğu düşünülmektedir. İsrail, tüm vatandaşlarına ücretsiz sağlık sigortası sağlayan bir Ulusal Sağlık Kanunu ve dünyanın en gelişmiş sağlık ocağı hizmetlerinden birine sahiptir. Bununla birlikte, kişi başına düşen hemşire ve yoğun bakım yatak sayısı bakımından İsrail, Batı ülkeleri arasında, en düşüklerinden birisidir. Hastane çatısı altındaki enfeksiyondan ölüm oranları her geçen gün artmaktadır.
Koronavirüs, İsrail’i, adedi 2000’den daha az solunum cihazı, koruyucu giysi, cerrahi maske, N95 maskesi, koronavirüs test kitleri ile yakaladı. Sağlık Bakanlığının en kötü senaryosu, Mayıs ayına gelindiğinde, yaklaşık on bininin solunum cihazına ihtiyaç duyduğu bir milyon İsrailli’nin koronavirüs taşıyıcısı olmasıdır. Netanyahu’nun endişe duyduğu durum ise, binlerce koronavirüs hastasının solunum cihazı eksikliği nedeniyle öldüğünü görmektir.
Telaşlı bir mizaca sahip olan ve genellikle tehditleri abartarak en kötü senaryoları düşünen başbakan, İsrail’in, sağlık sisteminin çöktüğü İtalya’nın Akdeniz versiyonu haline gelmesinden korkuyor. Çünkü, solunum cihazı eksikliğinden ölen İsrailli koronavirüs hasta resimlerinin, kendi siyasi kariyerinin sonuna işaret edeceğini çok iyi bilmekte. Bu nedenle, Kohen’i gerekli sıhhi ekipmanı tedarik etme görevine ataması beklenen bir durumdu. Mossad’ın Netanyahu’nun gizli silahı oluşu İsrail halkı arasında oldukça popüler bir söylentidir. Ayrıca, Savunma Bakanı Naftali Bennett yönetimindeki İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF)’in aksine Mossad’ın doğrudan komutanı Netanyahu’dur. Bu komuta yetkisi, Mossad’ın elde ettiği başarılar sonucunda Netenyahu’ya kamusal ve politik kredi kazandırır.
Bu milli komuta merkezinde sadece Mossad ajanları bulunmuyor. İsrail’in çeşitli savunma sistemlerinden yüzlerce kişi aynı amaca hizmet etmekte: IDF’nin Silah ve Teknolojik Altyapı İdaresi, Savunma Bakanlığı’nın iktisap müdürleri, istihbarat çalışanları, İsrail Askeri İstihbaratı (Aman) ’ın 8200 siber biriminden teknoloji uzmanları, diğer kurumlardan gelen siber uzmanlar, koronavirüs krizinin sağladığı geçici aydınlıkta ortaya çıkan gizli birimlerden yalnızca birkaçı. Örnek vermek gerekirse, İsrail askeri istihbaratının görünmezlik pelerini altında yıllardır faaliyet gösteren teknoloji biriminin de, şimdilerde koronavirüs karşıtı savaşa dâhil olduğunu söylemek yeterli olacaktır.
Söz konusu komuta merkezinin yönetiminde, Mossad direktörünün altında tüm aktivitelere öncülük eden Mossad’ın teknoloji biriminin başı durmaktadır. Karargâh merkezinde kendisi Kohen’in doğrudan temsilcisidir. Kohen, birimi günde bir kez ziyaret eder ve yapılan çalışmaların bir özetini niteliğinde olan kısa oturuma başkanlık eder. Komuta odasını neredeyse bir gecelik bir sürede Sheba hastanesinin inovasyon birimi tarafından ortaya çıkarılmıştır. Tüm ekibe, “Yapılması gereken her şeyi yapın! Para probleminiz olmasın. Üretim ve teçhizatlandırma adına İsrail’deki özel işletmeleri, devlet mülkiyetine tabi kılma da dâhil olmak üzere bütün haklara sahipsiniz.” şeklindeki açıklama yapılmıştır. 31 Mart’ta Bennett, İsrail’in tıbbi ekipman satın alma çabası yolunda 2 milyardan fazla şekel (560 milyon $) harcadığını açıklamıştı.
Dünyanın dört bir yanına ekipman arayışı için dağılmış olan Mossad ajanları, tamamen yeni bir alanda “savaş mirası” yaratıyorlar. Ajanlar fabrikalara baskın yapıyor, üreticilerle bağlantı kuruyor ve sonucunda yalnızca bu dünyanın dolandırıcılarla dolu olduğunu öğrenmelerine yarayan adını bile daha önce duymadığımız her türlü bölgeye tekne ve kamyon gönderiyorlar. Bu süreçte Mossad, aracıların sahte koronavirüs test setlerini kendisine satmaya çalışması, Avrupa’daki endüstriyel bir tesise gönderdikleri kamyonlarının, Alman hükümeti tarafından gönderilen başka bir kamyon tarafından darp edilip sonrasında ise tüm envanterlerini boşaltması ve Basra Körfezi’nde bulduğu 100.000 koronavirüs test setinin teslimatı İsrail’e ulaştıktan sonra virüse uygun olmadığını keşfetmeleri gibi birçok hadise yaşadı.
Ancak başarısızlıklarla birlikte başarılar da yaşandı. 27 solunum cihazı salı sabahı özel bir operasyonla İsrail’e getirildi; yüzlerce solunum cihazı ise şu anda yolda. Ayrıca İsrail’de bulunan 30 fabrika, birkaç hafta içinde bu sıkıntıyı giderebilmek için solunum cihazı üretiminde zamana karşı yarışmaya başladı.
Komuta merkezinde bulunan ajanlardan birisi isminin gizli kalması şartıyla, Al-Monitor’a, bu sürecin silahlanma yarışına benzediğini ifade etti. “Bir zamanlar ülkeler silah ve savaş malzemeleri elde etmek için birbirleri ile yarışıyorlardı. Akabinde nükleer silahlanma yarışı vardı ve şimdi ise herkes solunum cihazı arıyor. Solunum cihazı ve koronavirüs ile alakalı koruma malzemelerinin fiyatları en az % 500 artmıştır. Ülkeler ambargo uyguluyor ve ihracatı yasaklıyor. İnsanlar ihtiyacımız olanı bize satmak için çılgın fiyatlar sunuyor ve anlamsız sözler veriyor. Tüm bunlar karşısında, Mossad’ın özel yeteneklerini getiriyoruz. Özel bağlarımız sayesinde uzak ve tehlikeli olan her yer ve her şey bizim için ulaşılabilir olmakta. Başarılı olmayı umuyoruz. ”
Çeviri: Büşra Elif Özçelik
Yorum ekle